از آیات و روایات کاملاً این معنا به دست می‏آید که افراط و تفریط و خروج از خط اعتدال در هر کاری مذموم و ناپسند است. زیست شایسته در سایه معتدلانه حرکت کردن و مقتصد بودن امکان‏پذیر است. بی‏تردید نعمت‏ها و مواهب موجود در کره زمین از سوی خدای رب العالمین به گونه‏ای تنظیم و تقدیر شده است که برای ساکنان زمین کافی است و همه می‏توانند در سایه بهره‏گیری درست از آن مواهب استفاده بهینه ببرند، لیکن خرج‏های بیهوده و مصرف کردن‏های بی‏اندازه این نعمت را هدر می‏دهد و چه بسا اسراف و تبذیر در گوشه‏ای از جهان و منطقه‏ای از زمین دلیل محرومیت انسان‏های دیگری در منطقه‏ای از جهان گردد. و نیز بدمصرف‏کردن و بی‏رویه بهره‏برداری کردن از منابع طبیعی و نعمت‏های خدادادی نسل‏های آینده را دچار محرومیت و تهدید قرار می‏دهد.

بهمین جهت قرآن کریم باعبارت‏های گوناگون،مسلمانان را ازاین بلای خانمانسوز و جهانسوز پرهیز داده و فرموده است:«کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا اِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ؛ و)از نعمت‏های الهی)بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنیدکه خداوندمسرفان رادوست نمی‏دارد».

قرآن مسرفان را چهره‏های منفور پیش خداوند معرفی کرده زیرا آنان با این رفتار غیرانسانی و غیراسلامی از حد و حدودی که خداوند تعیین کرده و انبیای او اعلام کردند پا را فراتر نهاده و رهنمودهای حکیمانه و واقع‏بینانه را نادیده گرفته‏اند.

روشن است آن که قانون شکنی می‏کند و حرکت قوانین انسان ساز و جامعه ساز را رعایت نمی‏کند پیش قانونگذار عالم و عادل چهره ناپسند و مبغوضی خواهد داشت.

خداونددر آیه 31سوره اعراف می فرماید:یَا بَنِی آدَمَ خُذُواْزِینَتَکُمْ عِندَکُلِّ مَسْجِدٍوکُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ«اى فرزندان آدم، نزد هر مسجد (به هنگام نماز) لباس و زینت‏هاى خود را برگیرید وبخورید وبیاشامید واسراف نکنید، همانا خداوند اسرافکاران را دوست ندارد. »
شاید بتوان گفت: آنچه در قرآن با خطابِ« یا بنى آدم» بیان مى‏شود، مربوط به تمام انسان‏ها و همه‏ى ادیان و از مشترکات آنان است.

امام صادق علیه السلام می فرمایند: آنچه باعث از بین رفتن مال و زیان رساندن به بدن باشد،اسراف است . در روایت دیگرى مى‏خوانیم: آن چه در راه خدا مصرف شود ، هرچند بسیار زیاد باشد، اسراف نیست و آنچه در راه معصیت خدا استفاده شود، هرچند اندک باشد، اسراف است.